دمپر، دریچه یا صفحه ای فلزی می باشد که از پرکاربردترین وسایل کنترل جریان هوا در دستگاه های تهویه مطبوع HVAC نظیر هواساز، پکیج یونیت و یا کنترل جریان هوای داخل کانال و دیگر تجهیزات می باشد.
باز و بسته کردن و همچنین کنترل میزان جریان هوا توسط دمپر امکان پذیر می باشد، همچنین با تنظیم تیغه های دمپر امکان تغییر جهت جریان هوا میسر می گردد.
دمپرها انواع مختلفی دارند که در زیر به بعضی موارد اشاره می گردد:
- دمپرهای وزنی (ثقلی) Gravity damper
- دمپر ضد حریق ( کنترل آتش)
- دمپرهای ضد انفجار (Blast Damper)
- دمپر پروانه ای
- دمپر دیافراگمی
- Macro Damper ( دمپرهای بسیار بزرگ)
- Micro Damper ( دمپرهای بسیار کوچک )
تیغه دمپرها میتواند به صورت ثابت که به آن دمپرهای لوورLouver نیز گفته می شود و همچنین متحرک اتوماتیک یا دستی باشد.
دمپرهای دستی به وسیله یک دسته باز و بسته می گردند.
برای دمپرهای اتوماتیک موتوری، باید موتور دمپر در نظر گرفته شود. موتور دمپر (Actuator) موتوری است که روی دمپر قرار میگیرد و وظیفه کنترل دمپر به صورت اتوماتیک را دارد. موتور دمپر ها به صورت فنر برگشتی و بدون فنر برگشتی می باشند.
قطعات دمپر مختلف بوده و جنس آن برحسب ضرورت با توجه به نوع کاربرد و کارکرد و شرایط مکانی از گالوانیزه ، آلومینیوم ، استیل و … ساخته می شوند که تیغه های آن ها میتواند ثابت و یا متحرک باشند.
دمپرهای ضد حریق ( آتش ) ، تجهیزات کنترل آتش هستند که در سیستم های گرمایشی، ونت ها (VENT) و تهویه هوای HVAC به منظور جلوگیری از گسترش آتش مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که دما افزایش یابد، دریچه های دمپرضد حریق ( آتش) بسته می شود. معمولا این عمل توسط یک کانکشن حرارتی که در دمای بالاتر از دمای محیط ذوب می شود انجام میگردد. دمپرهای آتش همچنین می توانند پس از دریافت یک سیگنال الکتریکی از یک سیستم اعلام حریق با استفاده از سنسورهای دود یا حرارت بسته شوند. دمپرهای آتش می توانند علاوه بر کنترل آتش و جلوگیری از سرایت آتش به مکان های مجاور، از سرایت دود نیز به مکان های مجاور جلوگیری کنند.
دمپرهای ضد انفجار (Blast Damper) شرکت هیوا صنعت، با قابلیت تحمل موج انفجار تا فشار معادل 1 بار گیج و مناسب جهت نصب در کانال می باشند.
– بدنه دمپرهای ضد انفجار از ورق استیل بضخامت 5mm، به صورت Channel ساخته شده است.
– پره ها و یاتاقانهای به کار رفته در تجهیز از جنس ضد خوردگی و مناسب برای محیطهای صنعتی و Offshore میباشد.
دمپر هواساز (Volume Damper یا VCD) نام قطعه ای است که در مسیر جریان هوای دستگاه هواساز نصب می شود و کم، زیاد و یا قطع کردن مقدار جریان هوا و یا تغییر مسیر هوا توسط آن انجام میگردد.
Volume Damper
Motorized Damper
Actuator
در قسمت ورودی و خروجی دستگاه های HVAC ساخته شده در شرکت هیوا صنعت توسط کارخانه SKM، دمپرهای Manual یا Motorized (بنا به کاربرد ) قرار میگیرد تا تنظیمات مورد نظر صورت گیرد.
از مشخصات مثبت دمپر می توان به هوابندی خوب ، افت فشار کم، استحکام مطلوب، زیبایی ظاهری، روان بودن تیغه ها و … اشاره نمود. عمل هوابندی دمپر تا حدودی با قرار گرفتن لبه ی تیغه های دمپر هنگام بسته شدن روی هم ( هم پوشانی) انجام می گردد. در هنگام باز شدن تیغه ها به دو دسته تقسیم می شوند. تیغه دمپر دسته اول مانند پرده کرکره خانگی به صورت موازی باز می شوند ولی تیغه دمپر دسته دوم به صورت زیکزاکی باز می گردند، هر کدام از این حالت ها مزیت های خاص خود را دارا می باشند. با نصب نوار دمپر در لبه تیغه دمپرها، هوابندی و کارایی دمپر را میتوان بهبود داد.
در مقایسه این دو مدل تیغه دمپر ( parallel و Opposed) میتوان گفت در دمپر با تیغه های Parallel ، افت فشار در هنگام باز و بسته شدن تیغه ها به حداقل می رسد.
در دمپر با تیغه های Opposed، حرکت تیغه های مخالف می تواند افت فشار در هنگام باز و بسته شدن را افزایش دهد.
در سیستم های HVAC اگر چه ممکن است پره مخالف بر جریان هوا تاثیر بگذارد ولی تیغه های Opposed نقش مهمی در سیستم HVAC دارند. عملکرد تیغه های Opposed میتواند گشتاور بیشتری در تیغه ها در حالت بسته فراهم کنند.
این عمل بین هر تیغه سبب می شود نشت هوا در این نوع از دمپرها به حداقل برسد. جهت تیغه های مخالف برای هدایت جریان هوا به قسمت های مختلف ساختمان بهتر است و همچنین انتخاب جهت صحیح تیغه های دمپر باعث کارایی بشتر HVAC و طول عمر بیشتر دستگاه می گردد.
